Βάλσαμος Διονύσιος

Υπάλληλοι

Βάλσαμος Διονύσιος

Γέννηση: 1861 Πρόσληψη ΕΖΘ: 1924-10-1 Παραίτηση: 1927-3-31

Ο Διονύσιος Βάλσαμος του Ιωάννη είχε γεννηθεί στην Κωνσταντινούπολη το 1861. Καταγόταν από την Κεφαλλονιά και ήταν έγγαμος. Πριν την έλευσή του στην Ελλάδα, είχε διατελέσει διευθυντής της Γαλλικής Εταιρίας Προκυμαίων Κωνσταντινούπολης. Ανέλαβε ο πρώτος διευθυντής της ΕΖΘ. Η συμβολή του υπήρξε καθοριστική για τη λειτουργία της Ζώνης και την οργάνωση των υπηρεσιών.

Η Επιτροπεία συζητούσε την αναγκαιότητα πρόσληψης ενός διευθυντή της Ζώνης ο οποίος θα αναλάμβανε να διαμορφώσει το νέο οργανισμό και να τον θέσει σε λειτουργία. Αίτηση για διευθυντές της Ζώνης είχαν καταθέσει οι Τροχανάς, Νάλτσας, Βογιατζίδης, Θεοδωρίδης και Βάλσαμος. Η πρόσληψη του Βάλσαμου εγκρίθηκε σε συνεδρίαση της Επιτροπείας στις 17 Ιουλίου 1924 και θα ίσχυε από 1 Αυγούστου 1924. Συγκεκριμένα, ο Βάλσαμος διέθετε εξαίρετες συστάσεις από σημαίνοντα πρόσωπα της ελληνικής επιχειρηματικότητας, από τον πρώην υπουργό Εθνικής Οικονομίας Ανδρέα Χατζηκυριάκο, τον Γενικό Διευθυντή της Τραπέζης Αθηνών Ιωάννη Ηλιάκο, τον πρώην Γενικό Διευθυντή Τραπέζης Αθηνών Θεσσαλονίκης Αδαμίδη και τον πρώην υπουργό Οικονομικών Μιλτιάδη Νεγρεπόντη.

Ωστόσο, ο Βάλσαμος βρήκε το μισθό ανεπαρκή ζητώντας τουλάχιστον μηνιαίο μισθό 10.000 δρχ ο οποίος κατά την γνώμη του θα επέτρεπε «αξιοπρεπήν παράστασιν λόγον προς την σημασίαν της θέσεως ην κατείχεν». Η Επιτροπεία κατέληξε ότι ο μισθός δεν μπορεί να υπερβεί τις 7.000 δραχμές μηνιαίως. Ο πρόεδρος εξέφρασε τη γνώμη «όπως οι μισθοί του προσληφθησομένου προσωπικού της Ζώνης είναι ικανοποιητικοί και ανάλογοι προς του της Διευθύνσεως». Το μέλος της Επιτροπείας και έμπορος Αθανάσιος Μακρής ανέλαβε να μεσολαβήσει, αλλά ο Βάλσαμος θα επιμείνει στις 10.000 δραχμές. Παρά την αρχική αρνητική αντίδραση η Επιτροπεία θα δεχθεί την πρότασή του. Ο Σταύρος Γρηγοριάδης αναφέρει συγκεκριμένα ότι «μετά τας εξαιρέτους συστάσεις του κ. Βάλσαμον» αυτός «θα φανεί αντάξιος της σοβαράς αποστολής του». Ονομάζεται Διευθυντής Γραμματείας της ΕΖΘ και τελικά ξεκίνησε την εργασία του από 1η Οκτωβρίου 1924. Επιπλέον λάμβανε επιμίσθιο 4000 δρχ. και την 1 Μαΐου 1926 αυξήθηκε στις 14.000 δρχ.

Στα τέλη Μαρτίου 1925 ο Βάλσαμος θα θεωρήσει τον εαυτό του θιγμένο από τις συζητήσεις περί καθυστέρησης της έναρξης της λειτουργίας της Ζώνης και θα υποβάλλει την παραίτησή του δηλώνοντας ότι «υπό τας παρούσας συνθήκας και άνευ της παραμικράς δικαιοδοσίας δεν δύναται να εγγυηθή ως διευθυντής την ευόδωσιν της λειτουργίας της Ζώνης την οποίαν δεν διοργάνωσε, ούτε την κανονικήν έναρξιν δια της 1ης Μαΐου αφ’ ου δεν εξετελέσθη η προπαρασκευαστική εργασία ή τα μέτρα άτινα υπέδειξε δι’ εκθέσεώς του προ τριών μηνών, συνεπώς δεν δύναται να αναλάβη τας σχετικάς ευθύνας.» Τέλος, θεώρησε ότι υφίσταται ζήτημα σύγκρουσης δικαιοδοσιών ανάμεσα στην Επιτροπεία και τον Διευθυντή και για αυτό πρότεινε ότι «δια την καλήν πρόοδον τη ζώνης δεον να δοθούν από τούδε εις τον διευθυντήν οιονδήποτε και αν είναι ούτος, τα μέσα αλλά και ευρείαι δικαιοδοσίας αίτινες να του επιτρέπωσιν την πραγματικήν διεύθυνσι και οργάνωσιν του έργου, καθότι μέχρι τούδε διευθύνει μόνο η επιτροπεία.» Ο πρόεδρος Σταύρος Γρηγοριάδης απάντησε πως «η επιτροπεία διεξήγε μέχρι σήμερον το παν καθότι επρόκειτο περί της ιδρύσεως της Ζώνης» και μόνο αυτή θα πρέπει να θεωρηθεί «αρμοδία» διότι «δεν συντελέσθη εισέτι ολοκληρωτικώς». Τέλος, έπλεξε το εγκώμιο του Βάλσαμου αναφέροντας ότι «τον εθεώρησε πάντοτε συνεργάτην αυτής» και ότι άκουγε «μετά προσοχής τας υποβαλλομένας εκάστοτε γνώμας αυτού» εγκρίνοντας «εκείνας μόνο εξ αυτών ας εθεώρησεν ως πρακτικάς ή πραγματοποιήσιμους». Επίσης, σημείωσε πως «το κυρίως έργον του Διευθυντού άρχεται από της ημέρας της ενάρξεως της λειτουργίας της Ζώνης δι ην θα έχη την απαιτουμένη δικαιοδοσίαν ώστε και ανάλογον να υπέχη ευθύνην». Ο Βάλσάμος επέμεινε στην παραίτησή του λέγοντας ότι «θα εξακολουθήσει εκτελών την υπηρεσίαν μέχρις ότου κανονισθή το ζήτημα ή ευρεθή άλλος διευθυντής». Το ζήτημα όμως δεν φαίνεται να έληξε και τον Ιούνιο του 1925 ο Βάλσαμος επανάφερε τη διαφωνία του υποστηρίζοντας ότι στον υπό έγκριση κανονισμό λειτουργίας της Ζώνης οι αρμοδιότητες ανάμεσα σε Διευθυντή και Επιτροπεία παραμένουν σε αλληλοσύγκρουση «καθότι υφίστανται προς εκτέλεσιν των αποφάσεων της επιτροπέιας δύο όργανα, η εκτελεστική επιτροπή και η διεύθυνση». Συνεπώς, ο ίδιος θεωρεί ότι «ως έχουν τα πράγματα […] εκτελεί χρέη διεκπεραιωτού και όχι διευθυντή». Ως εκ τούτου, υποβάλλει πάλι «την παραίτησίν του δεχόμενος παραμένη επί ένα περίπου μήνα μέχρι την εξεύρεσιν αντικαταστάτην». Ακολουθεί μια συζήτηση για το χαρακτήρα του νέου οργανισμού. Ο Γρηγοριάδης παρατηρεί ότι ο διευθυντής επαναφέρει θέματα πάνω στα οποία η επιτροπεία είχε αποφανθεί τελεσιδίκως και επισημαίνει πως οι προτεινόμενες αλλαγές θα προκαλέσουν δυσλειτουργία. Το μέλος της Επιτροπείας και διευθυντής της γενικής Διοίκησης Ιωάννης Λαζαρίδης υποστηρίζει ότι η ΕΖΘ είναι δημόσιος οργανισμός και όχι ιδιωτική επιχείρηση για να δώσει αρμοδιότητες πέρα του νόμου στον διευθυντή. Ο Βάλσαμος επιμένει, αλλά τελικά υπαναχωρεί μετά δεχόμενος τη διαβεβαίωση ότι η Επιτροπεία τον περιβάλλει με εμπιστοσύνη. Έκτοτε, ο ρόλος τους στις αποφάσεις φαίνεται να είναι πιο ενεργός.

Τον Νοέμβριο του 1926, ο Βάλσαμος θα υποβάλλει την παραίτησή του. Ο πρόεδρος θα ζητήσει να αναιρέσει την απόφασή του. Ο διευθυντής απαντώντας ευχαριστεί την επιτροπεία για την εκδήλωση «την προς αυτόν εμπιστοσύνης» της Επιτροπείας και εκφράζει «εν τούτοις τη λύπην του διότι ως και στο έγγραφο της παραίτησης αναφέρει λόγοι σοβαροί τον υποχρεώνουν να μην αποσύρει την παραίτησή του καιτοι τόύτο προξενεί σε αυτόν βαθειαν λύπην και δια την αγάπην ην τρέφει προς το έργον της ζώνης και δια την εξαιρετικήν εκτίμησιν ην αισθάνεται προς τον κ πρόεδρο και τα αξιότιμα μέλη.» Τέλος, προτείνει την έγκαιρη εύρεση αντικαταστάτη του. Ωστόσο, μέχρι την οριστική αποχώρησή του θα εκτελεί τα καθήκοντά του. Συγκεκριμένα, ο διευθυντής δέχεται να παραμείνει μέχρι 31 Δεκεμβρίου για να μη δυσχεράνει το έργο της επιτροπείας, αλλά πέραν της προθεσμίας αυτής «λυπείται ότι δεν δύναται να αναλάβη υποχρέωσιν και μόνον εάν αι περιστάσεις τω επιτρέψωσι θα ηδύνατο εν απολύτω ανάγκη ν’ αναβάλη επί μακρόν έτι την αποχώρησίν του». Τελικά, παραιτήθηκε στις 31 Μαρτίου 1927.

Κωνσταντινούπολη, λιμένας Θεσσαλονίκης, Αθήνα

Ο Διονύσιος Βάλσαμος ήταν υπάλληλος και διευθυντής ΕΖΘ.
Την πρώτη περίοδο, όπως φάνηκε, η θέση του Βάλσαμου δεν είχε ξεκαθαρίσει ακόμη καθώς η Επιτροπεία αποφάσιζε και εκτελούσε απευθείας τις περισσότερες ενέργειες. Ο Βάλσαμος θα συμμετέχει σε όλες τις επιτροπές της επιτροπείας για κάθε ζήτημα που προέκυπτε. Ανέλαβε τι επαφές με την αστυνομία για να ληφθούν μέτρα για την τροχαία κίνηση εντός της ΕΖΘ. Έλαβε μέρος σε διαπραγματεύσεις με την Γαλλική Εταιρία Εκμετάλλευσης Λιμένος για θέματα της απαλλοτρίωσης, αν και τη γενική ευθύνη είχε ο Βασίλης Δημητρίου. Σε πολλά ανοιχτά θέματα και εκκρεμείς καταστάσεις ο Βάλσαμος θα προτείνει άμεσες και ρεαλιστικές λύσεις, ενώ θα ασχοληθεί επισταμένα με αυτά. Τον Μάιο του 1925, όταν με τον αρχικό προγραμματισμό θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει η λειτουργία της Ζώνης θα επισημάνει τις άμεσες προκειμένου να αρχίσει η λειτουργία. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να κλειστούν τα κενά στα οποία μένει ανοικτός ο χώρος της ζώνης, να προβλεφθεί άνοιγμα για το πυροβεστείο και στα δυτικά να ολοκληρωθεί το περιτείχισμα που διαχωρίζει τη ζώνη με τους σιδηροδρόμους. Θα αναλάβει τις συζητήσεις με τη σχετική Διεύθυνση του Υπουργείου Περίθαλψης για να απομακρυνθούν οι πρόσφυγες που διαμένουν σε δημόσια οικήματα και παραπήγματα εκτός Ζώνης. Τον Ιούλιο του 1925 και ενώ οι εξώσεις των βιοτεχνικών καταστημάτων εντός της Ζώνης καθυστερούν και άρα η έναρξη της λειτουργίας της Ζώνης επιβραδύνεται, θα αναλάβει ο ίδιος να διεκπεραιώσει τις εξώσεις. Τον Αύγουστο του 1925 υποβάλλει πίνακα προϋπολογισμού για την κατασκευή φυλακίων. Τέλος, ο Βάλσαμος θα δέχεται τα αιτήματα των διαφόρων εμπόρων για ειδικές διευκολύνσεις, όπως π.χ. τον Αύγουστο του 1925, όταν ο έμπορος ο Χασήν θα δηλώσει πως αναμένει σπουδαία άφιξη οσπρίων και δημητριακών από την Σερβία και θα ζητήσει χώρο στη Ζώνη.

Στο ζήτημα της συγκέντρωσης του έργου της φορτοεκφόρτωσης από την ΕΖΘ, από πολύ νωρίς θα θέσει το ζήτημα που θα ταλαιπωρήσει αρκετά την Επιτροπεία. Τον Ιούνιο του 1925, λίγο πριν έναρξη της λειτουργίας της ζώνης και όταν το πρόβλημα θα ανακύψει, θα υπογραμμίσει ότι «δια των υπαρχουσών άρθρων του οργανισμού» η ΕΖΘ δεν διαθέτει «ουδέν δικαίωμα δια την παραλαβήν εμπορευμάτων εξ ατμοπλοίων». Ωστόσο, η Επιτροπεία θα διεκδικήσει το δικαίωμα αυτό ερχόμενη σε σύγκρουση με τους ναυτικούς πράκτορες υπό την εποπτεία των οποίων εκτελούταν η εργασία αυτή μέχρι τότε. Την ίδια περίοδο στην Επιτροπεία θα εξεταστεί «δια μακρών το ζήτημα της κομιστικής υπηρεσίας και της ακολουθητέας εν προκειμένω κατεύθύνσεως» ώστε να αποφευχθούν οι αντιδράσεις από τους φορτοεκφορτωτές, τους ναυτικούς πράκτορες και τους ιδιοκτήτες φορτηγίδων. Ο Βάλσαμος θα εισηγηθεί μια πολιτική συμμαχιών, δηλαδή να έρθουν σε συνεννοήσεις με τους τελευταίους οι οποίοι βρίσκονται σε αντίθεση με τους πρώτους. Συγκεκριμένα, στην Ειδική Επιτροπή που συμμετείχε αποφασίστηκαν οι διαπραγματεύσεις πάνω σε συγκεκριμένο πρόγραμμα. Πρώτα θα έρθουν σε συνεννοήσεις με τους ναυτικούς πράκτορες. Στόχος είναι να μειωθούν όσον το δυνατόν οι όροι τους που βρίσκονται εν ιχύει. Κατόπιν θα έρθουν σε συνεννοήσεις με τους ιδιοκτήτες φορτηγίδων στους οποίους θα καταστεί γνωστό το δικαίωμα της ΕΖ να διαθέτει δικές της φορτηγίδες και διεξάγει μόνη της εργασία οπότε ελπίζεται να υποχωρήσουν αυτοί. Ωστόσο, σύμφωνα με το μέλος της Επιτροπείας Βασίλη Δημητρίου το πρώτο ζήτημα θα πρέπει να επιλυθεί πρώτα. Ο Βάλσαμος θα καταθέσει την εισηγητική έκθεση τη ειδικής επιτροπής επί του ζητήματος της κομιστικής υπηρεσίας για την ανάληψη της οποίας θα προκηρυχθεί μειοδοτικός συναγωνισμός και τον Αύγουστο του 1925 θα καταθέσει μαζί με τον διευθυντή του τελωνείου Βασίλειο Γεωργακόπουλο το σχέδιο της προκήρυξης για το διαγωνισμό της ανάληψης της εργολαβίας της κομιστικής υπηρεσίας. Όταν στις 12 Οκτωβρίου 1925 θα προκύψει το αποτέλεσμα του διαγωνισμού, ο διευθυντής θα αναλάβει έναν κρίσιμο ρόλο για να κατευθυνθεί η επιλογή σε ένα πολύ συγκεκριμένη εταιρία εργολάβων, η οποία αργότερα θα αποδειχθεί ότι είχε την εύνοια του δικτάτορα Θ. Πάγκαλου. Συγκεκριμένα, ο Βάλσαμος θα υποστηρίξει ότι «μόνο αυτοί είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν την Ζώνη άμα τη έναρξη της λειτουργίας αυτής», ενώ θα επιμείνει να μην αναλάβει η ΕΖΘ τη φορτοεκφόρτωση από τη θάλασσα και να αφήσει η Επιτροπεία την εποπτεία του έργου αυτού στους ναυτικούς πράκτορες.

Τον Σεπτέμβριο του 1925 ο βρετανός πρεσβευτής θα διαμαρτυρηθεί στον Βάλσαμο για την σχεδιαζόμενη αλλαγή στο καθεστώς της φορτοεκφόρτωσης μεταφέροντας τα αιτήματα των βρετανών ναυτικών πρακτόρων που θίγονταν. Ο Βάλσαμος θα απαντήσει πως σκοπός της ΕΖΘ είναι να ελαττώσει στο ελάχιστο «τα επιβαρύνοντα τα εμπορεύματα έξοδα» και να αναπτύξει «το διαμετακομιστικόν εμπόριον» και ότι συνεπώς και οι πράκτορες «αντί ζημίας ως υποθέτουν θα καρπωθώσιν όφελος εκ της ιδρύσεως της ζώνης».

Ο Βάλσαμος θα αναλάβει προσωπικά τη σύνταξη του οργανογράμματος και θα εισηγείται τις προσλήψεις υπαλλήλων, τις τιμωρίες, αλλά και τις απολύσεις. Το σχέδιο οργανισμού αφού εγκρίθηκε από την Επιτροπεία κατατέθηκε στον υπουργό Συγκοινωνίας για να εγκριθεί και να συνταχθεί το σχετικό νομοθετικό διάταγμα. Τον Οκτώβριο του 1925, ο διευθυντής θα καταθέσει τη λίστα με το προσωπικό. Τον Νοέμβριο του 1925 θα επισημάνει ότι λόγω της ολοένα αυξανόμενης εργασίας στη ζώνη παρίσταται ανάγκη ενίσχυσης του προσωπικού των γραφείων διότι αυτό θα είναι ανεπαρκές για να εξυπηρετήσει την κίνηση η οποία συνεχώς μεγαλώνει. Επίσης, εισηγείται ότι και ο χώρος των γραφείων πρέπει να διευρυνθεί. Τον Δεκέμβριο του 1925 θα εισηγηθεί τη μονιμοποίηση του προσωπικού που είχε προσληφθεί. Έχοντας υπόψιν του το λιμάνι της Τεργέστης σύμφωνα με το οποίο θα λειτουργεί η ΕΖΘ, πολλές φορές εισηγείται λύσεις με τις οποίες η Επιτροπεία θα διαφωνήσει. Για παράδειγμα, τον Ιούλιο του 1925 θα επιμείνει να μην παραχωρηθούν δικαιώματα ανέγερση αποθηκών σε ιδιώτες, όπως ακριβώς συμβαίνει στο λιμάνι της Τεργέστης. Ο πρόεδρος θα απαντήσει πως λόγω των λιγοστών πόρων της ΕΖΘ αυτό δεν είναι εφικτό.

Με την έναρξη της λειτουργίας της Ζώνης η θέση του θα αποκτήσει ουσιαστικό χαρακτήρα καθώς θα αναλάβει τη διοίκηση του οργανισμού. Ο διευθυντής υπογράφει τα υπηρεσιακά έγγραφα δηλαδή, δελτία αποθήκευσης, πιστοποιητικά παραγωγής, κοινοποιήσεις προς τις τράπεζες σχετικά με την εγγραφή στα βιβλία ενεχυριάσεων, τις εξοφλήσεις και αποδείξεις είσπραξης καθώς και κάθε γενικά έγγραφο της υπηρεσίας της Ζώνης. Επίσης, υπογράφει τα από το ταμείο της ζώνης εντάλματα. Σε περίπτωση κωλύματος του Διευθυντή τα υπογράφει ο Πρόεδρος. Και τα συνυπογράφουν οι τμηματάρχες γραμματείας και τμήματος εμπορευμάτων και Τελών, ενώ η αλληλογραφία από τον τμηματάρχη γραμματείας. Τον αύγουστο του 1926, ο Νικόλαος Τότσιος θα διοριστεί στη θέση του υποδιευθυντή της ΕΖΘ. Θα αναπληρώνει τον Διευθυντή κατά την απουσία του και θα υπογράφει αντ’ αυτού όλα τα έγγραφα. Ταυτόχρονα, ο Βάλσαμος θα αναλάβει την ευθύνη για να αποφασίζει για την καταβολή των αποζημιώσεων είτε στον εργολάβο κομιστικής είτε σε άλλους εργολάβους εφόσον ολοκληρώσουν και παραδώσουν τα έργα τους. Ο Βάλσαμος θα εισηγηθεί και θα γίνει αποδεκτή η πρόταση περί εγκατάστασης της οικίας ανωτέρου στελέχους μέσα στο λιμάνι. Συγκεκριμένα, θα αναλάβει αυτή την ευθύνη ο Γεώργιος Πωπ στον οποίο θα παραχωρηθεί διαμέρισμα στο κτίριο του Λόιδ. Τον Αύγουστο του 1926 θα εισηγηθεί επί του εσωτερικού κανονισμού της ΕΖΘ και η επιτροπεία θα εγκρίνει. Η εισήγηση αφορά το υπαλληλικό προσωπικό και συγκεκριμένα τον καθορισμό του ποσοστού στους υπαλλήλου «αναλόγως προς τας εκάστοτε συνθήκας του βίου και την εν καιρώ ίδρυσιν ταμείου προνοίας» καθώς και την πρόβλεψη και άλλων θέσεων «αναλόγως των αναγκών» που πιθανόν να παρουσιαστούν, την ίδρυση Τμήματος Ελέγχου και τη συγχώνευση των τμημάτων λογιστηρίου και Στατιστικής σε ένα Τμήμα και τέλος τη συγκέντρωση σε μια ενιαία υπηρεσία «όλων των επί εμπορευμάτων υπηρεσιών της Ζώνης».

Τον Οκτώβριο του 1925 θα διευθετήσει διάφορα ζητήματα που προέκυψαν μετά τη λειτουργία της Ζώνης. Για παράδειγμα, μετά δυσκολίας θα εφαρμόζεται η προβλεπόμενη διάταξη του κανονισμού περί μεταφοράς των εμπορευμάτων από τα ντοκ στα κοινά αποταμιευτήρια μετά το πενθήμερο. Αυτό από τη μία επιβαρύνει τα εμπορεύματα με τα έξοδα της διπλής μεταφοράς, ενώ από την άλλη είναι και επιζήμια δια τα εμπορεύματα γιατί προξενούνται φθορές σε αυτά από τη διπλή μεταφορά. Για αυτό θα προτείνει και θα εγκριθεί τα εισαγόμενα είτε στις προσωρινές γενικές αποθήκες είτε στα κοινά αποταμιευτήρια μετά την παρέλευση του πενθημέρου κατά το οποίο απολαμβάνουν την κανονική ατέλεια να παραμένουν επί χρονικό διάστημα 15-20 ημερών υποβαλλόμενα κανονικό αποθήκευτρο. Θα μετακινούνται όμως μόνο με αίτηση του ενδιαφερόμενου εμπόρου ή εάν χρειαστεί να τοποθετηθούν νεότερα εμπορεύματα στις προσωρινές γενικές Αποθήκες, εφόσον κριθεί αυτό από τη διεύθυνση. Επίσης, θα παρατηρήσει ότι γενικές προσωρινές αποθήκες γεμίσουν σύντομα με τα αφικνούμενα εμπορεύματα, ενώ οι έμποροι καθυστερούν να τα παραλάβυν. Γι’ αυτό θα οριστούν αποθήκευτρα «εν είδει υπερημεριών» ώστε να καθίσταται μάλλον αισθητή στους εμπόρους η πληρωμή αυτών. Τον Νοέμβριο του 1925 θα προκύψει ένα ζήτημα σε σχέση με τις αποζημιώσεις των εργασιών σε σχέση με τα καθιερωμένα εθιμικά δικαιώματα. Συγκεκριμένα, οι στοιβαδόροι που εργάζονται στις αποθήκες των υποστηρίζουν ότι εκτελούν στις αποθήκες ειδική εργασία καθώς πρέπει να βρίσκονται πάντα σε αυτές για να δείχνουν το «ζητούμενον εμπόρευμα» από τους εμπόρους, πράγμα για το οποίο δεν είναι υποχρεωμένοι από τη σύμβαση. Ο διευθυντή θα υποστηρίξει ότι η εργασία αυτή είναι συνήθης για τους στοιβαδόρους και δεν χρειάζεται ειδική αμοιβή. Τελικά, η Επιτροπεία όμως θα αναγνωρίσει ένα μην αργότερα την ιδιαίτερη αυτή εργασία και θα αναθέσει στο διευθυντή να κοστολογήσει την εργασία αυτή. Ως εκ τούτου, σε κρίσιμα ζητήματα της διαχείρισης της Ζώνης ο Βάλσαμος αναγκάζεται να ακολουθεί διαφορετικές κατευθύνσεις από τις δικές του απόψεις.

Στα τέλη του 1925 θα προκύψει μια σημαντική διένεξη ανάμεσα στην εργολαβία της κομιστικής υπηρεσίας και την ΕΖΘ. Η εργολαβία θα ζητήσει αναθεώρηση των τιμών υπέρ της. Το ζήτημα θα λάβει πολιτικές διαστάσεις ύστερα από παρέμβαση του δικτάτορα Θ. Πάγκαλου υπέρ του εργολάβου στέλνοντας επιστολή στην ΕΖΘ. Μπροστά στη δύσκολη αυτή θέση, ο διευθυντής προτείνει η Ζώνη να απαντήσει στον πρόεδρο της κυβερνήσης ότι «εκείνο το οποίο δύναται να εξομαλύνη την υπόθεσιν είναι μόνον η ακύρωσις της υπαρχούσης συμβάσεως Κομιστικής Υπηρεσίας» εκτός και εάν η κυβέρνηση εκδώσει ειδικό νομοθετικό διάταγμα επιτρέποντας την αναθεώρηση των τιμών. Η επιτροπεία θα εγκρίνει το σχέδιο απάντησης με τη οποία η ευθύνη ουσιαστικά μετατίθεται στην ίδια την κυβέρνηση. Τελικά, η κυβέρνηση θα διατάξει την αναθεώρηση των τιμών. Τον Ιανουάριο του 1926, ο διευθυντής θα έρθει σε συνεννόηση με τον εργολάβο της κομιστικής υπηρεσίας καταλήγοντας σε μια προσωρινή συμφωνία. Ωστόσο, θα αρνηθεί να ισχύει η αναθεώρηση των τιμών για το προηγούμενο διάστημα. Όταν ο δικτάτορας θα βρεθεί στην Θεσσαλονίκη, θα στείλει νέα επιστολή, ενώ ο πρόεδρος θα συναντηθεί μαζί του για το συγκεκριμένο θέμα. Ο Πάγκαλος θα επιμείνει πως ότι εκ της συμβάσεως μάλλον ζητιούνται οι εργολάβοι. Ο διευθυντής μπροστά σε αυτή τη νέα δύσκολη θέση θα σημειώσει πως σε κάποιες περιπτώσεις οι εργολάβοι ζημιώνονται, σε κάποιες είναι επωφελείς. Προσθέτει μάλιστα ότι οι εργολάβοι πληρώνουν στους εργάτες τιμάς μικρότερες των αναγραφομένων στην αίτησή τους. Πάντως ως και άλλοτε είχε εισηγηθεί «θεωρεί επιβαλλομένην την αναθεώρησιν, εφ’ όσον δεν θα ήτο κατορθωτή η ακύρωσις της». Το καλοκαίρι του 1926, η εργολαβία της κομιστικής υπηρεσίας θα προκαλέσει νέο ζήτημα καθώς οι μέτοχοι θα έρθουν σε αντιπαράθεση μεταξύ τους. Ο Διευθυντής θα υπογραμμίσει τις ενοχλήσεις και τις αωνμαλίες που προέκυψαν στη Ζώνη «λόγω της αναφύσείσης έριδος μεταξύ των Εταίρων της κομιστικής υπηρεσίας» και θεωρεί ότι θα προκαλέσουν «και νέας εν τω μέλλοντι περιπλοκάς». Για αυτό προτείνει προτείνει η ΕΖΘ να εξασφλαιιστεί και να ζητήσει από την εγγυήτρια τράπεζα να καταβάλει «το αντιπροσωπεύον της ως μετρητά ποσόν εκ δρχ 200000 αντικαθιστώσα την αντίστοιχην εγγυητικήν επιστολήν της». Η επιτροπεία δεν κρίνει αυτήν την εξέλιξη αναγκαία. Ωστόσο, είναι εμφανώς μετατοπισμένος απέναντι στην εργολαβία. Τέλος, Εξ άλλου ανατίθεται εις τον Διευθυντήν ίνα κατά το μεσολαβήσον εφθήμρον οργανώση ως κρίνη καταλληλότερον την υπό της ΕΖΘ ανάληψιν και διεξαγωγήν δι ομάδων εργατών της Κομιστικής Υπηρεσίας προσλαμβάνων προσωρινώς και το αναγκαίον προσωπικόν.

Τον Απρίλιο 1926, θα συναντηθεί με το Γενικό Διευθυντή της εταιρίας ΠΑΕΓΑ Γιάπαπα στην Αθήνα. Ο τελευταίος θα του παρουσιάσει τα προβλήματα που προέκυψαν σχετικά με τη φύση του εδάφους και προκάλεσαν καθυστερήσεις στην οικοδόμηση της τετραώροφης αποθήκης. Ο Γιάπαπας ανέφερε ότι ήλθε σε συνεννόηση με ειδική βελγική οικοδομική εταιρία η οποία θα αναλάβει την κατασκευή τετραωρόφου αποθήκης και ότι συντόμως θα τελεσθούν τα εγκαίνια. Ο διευθυντής επισκέφθηκε επίσης το υπουργείο οικονομικών και συζήτησε την επιχορήγηση των 10.000.000 δρχ. καθώς και τα λιμενικά έργα. Τον ίδιο μήνα, ο διευθυντής εισηγείται σχετικά με τα υπό απαλλοτρίωση κτήματα «όπως η Ζώνη περιορίση τα εν τη απαλλοτριωθείση περιοχή προς βορράν όριά της», απαλλάσσοντας την απαλλοτρίωση από ορισμένα ακίνητα εφ’ όσον επιτρέπουν οι ανάγκες της. Με αυτόν τον τρόπο η ΕΖΘ θα απαλλαγεί από πιέσεις και υπερφίαλες αξιώσεις των ιδιοκτητών για μεγάλες αποζημιώσεις. Επίσης, η εκμετάλλευση αυτών των γηπέδων θα είναι μάλλον επιζήμια για την Ζώνη καθώς πολλοί δεύτεροι όροφοι των ιδιωτικών αποθηκών στο χώρο που ήδη εκμεταλλεύεται η Ζώνη παρέμεναν ακόμη ανοίκιαστες. Η εισήγηση του διευθυντή θα γίνει αποδεκτή.

Τον Ιούνιο του 1926, η Επιτροπεία θα ξεκινήσει τη συζήτηση σχετικά με την απόκτηση του ανατολικού προβλήτα ή μέρους του για να χρησιμοποιείται από ατμόπλοια. Ο διευθυντής και σε αυτό το θέμα θα διαφοροποιηθεί υποστηρίζοντας πως θα ήταν κατορθωτό να γίνεται η πλεύριση των ατμόπλοιων στο λιμένα καθώς υπάρχουν λίγα ατμόπλοια προς εκφόρτωση. Επίσης, σημειώνει το ακανθώδες ζήτημα του διακανονισμού των εκφορτωτικών δικαιωμάτων. Την ίδια εποχή περίπου το μέλος της Επιτροπείας Βασίλης Δημητρίου θα καταθέσει ένα σχέδιο για τη μελέτη των λιμενικών έργων. Σύμφωνα με αυτό θα υπάρχουν δύο μελέτες. Η πρώτη θα είναι ένα γενικό πρόγραμμα το οποίο θα εκπονήσει μηχανικός και θα περιλαμβάνει την πορεία της Ζώνης καθώς και τη μελλοντική ανάπτυξη και εξέλιξή της καθώς και τα εκτελεστέα προς τον σκοπό τούτο έργα. Το δεύτερο πρόγραμμα θα καταρτισθεί από τον διευθυντή και θα αφορά την από εμπορικής άποψης εσωτερική οργάνωση της Ζώνης για τη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας της, ενίσχυσης και προσέλκυσης διαμετακομιστικού εμπορίου. Οι προτάσεις έγιναν αποδεκτές.

Διευθυντής ΕΖΘ (από 1924-10-1 έως 1954-7-19)

Δούμας Σπυρίδων (Γέννηση: 1878 Πρόσληψη ΕΖΘ: 1927-4-1 Συνταξιοδότηση: 1946-1-16)

Historical Archive of ThPA S.A.

Δημιουργήθηκε από τον Κώστα Παλούκη, υπεύθυνο Ιστορικού Αρχείου ΟΛΘ Α.Ε. στις 2021-10-15

• Greek

• Greek

1. Πρακτικά Επιτροπείας ΕΖΘ
2. Συλλογή Νόμων Περί Ελευθέρας Ζώνης Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1951
3. Εφημερίδες Μακεδονία, Μακεδονικά Νέα, Ελεύθερον Βήμα
4. Αρχείο Ελευθερίου Βενιζέλου